31 Μαΐου Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καπνίσματος

Η Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καπνίσματος γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 31 Μαΐου, με απόφαση που πήρε το 1988 ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, για να μας υπενθυμίζει τις βλαβερές συνέπειες του καπνίσματος.Το κάπνισμα προκαλεί:

• τον θάνατο 3,5 εκατομμυρίων ανθρώπων κάθε χρόνο σε όλο τον κόσμο
• το 25% των θανάτων από καρδιοπάθεια
• το 83% των θανάτων από χρόνια βρογχίτιδα και εμφύσημα
• το 90% των περιφερειακών αγγειακών νόσων που συχνά οδηγούν σε ακρωτηριασμό
• το 82% των θανάτων από καρκίνο του πνεύμονα
• oικονομική «αιμορραγία» 200 δισεκατομμυρίων δολαρίων κάθε χρόνο στους πάσχοντες από νόσους που σχετίζονται με το κάπνισμα, σύμφωνα με μελέτη της Παγκόσμιας Τράπεζας.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του Ελληνικού Ιδρύματος Καρδιολογίας, της Αντικαπνιστικής και Αντικαρκινικής Εταιρίας:

Η Ελλάδα είναι μία από τις πρώτες χώρες στην Ευρώπη σε κατανάλωση τσιγάρων, με τους άνδρες να προηγούνται με 47,4% έναντι 39,6% των γυναικών.
Το 33% των εφήβων, ηλικίας 12 έως 18 ετών, έχουν δοκιμάσει τσιγάρο και το 10% δηλώνουν καπνιστές.
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Ελληνικής Αντικαρκινικής Εταιρεία:
Οι καπνιστές στη χώρα μας αυξήθηκαν κατά 10% από το 1996. Το ίδιο, όμως, συνέβη και με τους θανάτους με καρκίνο του πνεύμονα, που ξεπερνούν πλέον τους 6.000 ετησίως. Ακόμη και από την ηλικία των 10 ετών, οι Έλληνες δοκιμάζουν το τσιγάρο.
Μέχρι τα 14, σχεδόν οι μισοί έφηβοι έχουν δοκιμάσει τσιγάρο, ενώ στα 18 ο ένας στους δύο μαθητές έχει γίνει συστηματικός καπνιστής. Μόλις το 3% των μαθητών του γυμνασίου και το 11% των μαθητών του λυκείου καταφέρνουν να σταματήσουν το κάπνισμα μετά από συστηματική χρήση.
Αυξάνονται όλο και περισσότερο οι νέες γυναίκες καπνίστριες, αλλά και όσες δεν συμμορφώνονται σε ευαίσθητες περιόδους, όπως αυτές της εγκυμοσύνης και του θηλασμού. Δεν είναι τυχαίο, εξηγούν οι επιστήμονες, ότι η πιθανότητα για έμφραγμα του μυοκαρδίου αυξήθηκε κατά 50% τα τελευταία χρόνια στις γυναίκες σε σχέση με τους άνδρες.
Αυξάνεται η τάση για διακοπή του καπνίσματος στην Ελλάδα, καθώς 45% των καπνιστών δηλώνουν πως σκοπεύουν να κόψουν το κάπνισμα στους επόμενους 6 μήνες.
Επιπλέον, σύμφωνα με τα αποτελέσματα έρευνας της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας (ΕΠΕ), διπλασιάστηκε το ποσοστό των καπνιστών, που επιχείρησαν να κόψουν το τσιγάρο τα τελευταία δύο χρόνια. Ποσοστό 61% αυτών, είναι στο ηλικιακό γκρουπ 30-40 ετών. Ως ο κυριότερος λόγος για τη διακοπή του καπνίσματος καταγράφεται η υγεία, με 66%, ενώ ακολουθεί, με αυξητική τάση, ο οικονομικός παράγοντας (20%).
Συνολικά 60% των καπνιστών δήλωσαν ότι έχουν κάνει τουλάχιστον μία προσπάθεια να κόψουν το κάπνισμα, χωρίς επιτυχία. Αυτό είναι απόλυτα αναμενόμενο τη στιγμή που η εξάρτηση από τη νικοτίνη είναι ισχυρότατη.
Έτσι, η διακοπή του καπνίσματος είναι ιδιαίτερα δύσκολη, όταν γίνεται με ατομική και μόνο προσπάθεια (αναφερόμενα ποσοστά επιτυχίας 3-5%). Επιπλέον, ακόμη και οι λίγοι που τα καταφέρνουν και δηλώνουν αποφασισμένοι να παραμείνουν μακριά από το τσιγάρο, συχνά υποτροπιάζουν. Τα ποσοστά αυτά είναι ιδιαίτερα χαμηλά ακόμη κι όταν υπάρχει ιατρικός λόγος που επιβάλλει τη διακοπή καπνίσματος, όπως στους εμφραγματίες (14%). Τα παραπάνω στοιχεία φαίνεται να αγνοούνται από τους καπνιστές, καθώς το 57% των ερωτηθέντων πιστεύει ότι μπορεί να κόψει το κάπνισμα μόνο με τη δύναμη της θέλησης του.
Τα ποσοστά επιτυχίας, σύμφωνα με την ΕΠΕ, για τη διακοπή του τσιγάρου πολλαπλασιάζονται στα Ιατρεία Διακοπής Καπνίσματος (ΙΔΚ) και αγγίζουν το 65%. Παρόλο που το 54% των καπνιστών δήλωσε ότι γνωρίζει τα ΙΔΚ, λιγότεροι από τους μισούς γνώριζαν την πραγματικότητα, δηλαδή ότι λειτουργούν στα περισσότερα δημόσια νοσοκομεία της χώρας και απαρτίζονται από ομάδα γιατρών ειδικών στη διακοπή καπνίσματος (μεγάλη μερίδα νομίζει ότι είναι ιδιωτικά κέντρα που πληρώνεις για εναλλακτικές μεθόδους). Ακόμη κι αυτοί που είχαν καλύτερη εικόνα για τα ΙΔΚ δεν ήξεραν πώς μπορούν να κλείσουν ραντεβού (71%), δηλαδή ότι πρέπει να καλέσεις το 1535 (γραμμή ΙΑΣΙΣ), όπως γίνεται για όλα τα ραντεβού στα νοσοκομεία. Επίσης, μόλις 34% γνωρίζουν ότι πλέον υπάρχει και ασφαλές φάρμακο ειδικό για τη διακοπή του καπνίσματος.
Στο μεταξύ, σε ανακοίνωση, που εξέδωσε ο πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής κατά του καπνίσματος, πνευμονολόγος – εντατικολόγος, Π. Μπεχράκης, τονίζει ότι η επίπτωση του καπνίσματος και η συνολική κατανάλωση τσιγάρων κατά έτος μειώνεται στην Ελλάδα όπως φαίνεται στις εικόνες 1 και 2. Ο αριθμός των τσιγάρων που καταναλίσκεται από κάθε καπνιστή ημερησίως επίσης μειώνεται (εικ.3), ενώ μειώνεται και η μέση σωματιδιακή ρύπανση από το κάπνισμα στους χώρους εστίασης και διασκέδασης (εικ.4). Εντυπωσιακή είναι και η μείωση του καπνίσματος σε νέους ενήλικες (εικ.5) όπου παρατηρείται μείωση από 61,9% σε 46,4% στους άνδρες και ανάκαμψη της αύξησης του καπνίσματος στο γυναικείο πληθυσμό που μέχρι το 2006 ήταν σε ραγδαία άνοδο.
«Τα αποτελέσματα αυτά εκφράζουν τη συνειδητή πορεία των Ελλήνων προς μία ευρωπαϊκού τύπου επαναδιαχείριση του όλου θέματος σύμφωνα με τις διεθνείς συμβατικές δεσμεύσεις της χώρας» υπογραμμίζει ο κ. Μπεχράκης, στην ανακοίνωσή του.
Εκτός από τις εκπαιδευτικές δραστηριότητες κατά του καπνίσματος στα γυμνάσια και τα λύκεια είναι σε εξέλιξη ερευνητικές δραστηριότητες παράγουν νέα γνώση, με τεκμηριωμένα ουσιαστικά επιχειρήματα κρατούν το όλο ζήτημα στην επικαιρότητα και πείθουν την κοινή γνώμη για το μεγάλο κέρδος που προκύπτει στη Δημόσια Υγεία και στην Οικονομία του τόπου από την διακοπή του καπνίσματος.
«Η ενημέρωση, παραδείγματος χάριν, από τους αρμόδιους οικονομικούς παράγοντες του χώρου της Υγείας ότι το κόστος του καπνίσματος βαρύνει τον εθνικό προϋπολογισμό κατά 3 και πλέον δισ ευρώ ετησίως (εικ. 5) και η διαπίστωση ότι το κάπνισμα ουσιαστικά ευθύνεται σε σημαντικό βαθμό για την οικονομική κρίση της χώρας έχει καταδειχθεί στα πλαίσια της εθνικής δράσης για τον έλεγχο του καπνίσματος. (The Greek Tobacco Epidemic. Harvard School of Public Health, HEART project, December 2011)» επισημαίνει ο καθηγητής.
Παράλληλα, βρίσκονται σε εξέλιξη ή αρχίζουν την εφαρμογή τους πέντε προγράμματα EΣΠΑ (πίνακας 2) με αντικείμενο την ανάπτυξη συγκεκριμένων δραστηριοτήτων για την διακοπή και μείωση του καπνίσματος.
Η συμμετοχή της Ελλάδας σε διεθνείς οργανισμούς είναι επίσης πολύ ενεργή. Συμμετέχει επίσημα και σταθερά στις εργασίες του Framework Convention for Tobacco Control (FCTC) του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας. Ελληνική είναι η προεδρεία στο European Network for Smoking and Tobacco Prevention (ENSP), ενώ επίσης ελληνική είναι και η προεδρεία του τμήματος της European Respiratory Society για τον έλεγχο του καπνίσματος.

Share